Biutiful

Κριτικός κινηματογράφου δεν είμαι. Ούτε αποτέλεσε ποτέ "ευαγγέλιο" για μένα η άποψη των κριτικών για μια ταινία. Ό,τι γράψω θα το γράψω περισσότερο για να μοιραστώ τα συναισθήματά μου, βλέποντας το Biutiful. Κυρίως, για να μοιραστώ αυτό το καταραμένο βάρος που έχω στο στήθος από προχτές το βράδυ.

Δεν έπεσα απ'τα σύννεφα, δεν ανακάλυψα ξαφνικά την ανθρώπινη δυστυχία από μια ταινία. Κι όσο για αυτή τη Βαρκελώνη που παρουσιάζει, αλοίμονο, μην τρέφουμε αυταπάτες. Κάθε νοήμων άνθρωπος καταλαβαίνει ότι μια μεγαλούπολη 'κρύβει' ένα τέτοιο κόσμο πίσω απ'τη βιτρίνα της, όποια κι αν είναι αυτή η βιτρίνα. Στην τελική, θα πει κάποιος, Iñárritu πήγες να δείς. Ήξερες από πριν ότι η ταινία δε θα χει καλό τέλος. Το θέμα ήταν πόση δυστυχία και μιζέρια θα συναντούσες μέχρι να τελειώσει το Biutiful... Συσσωρευμένη, διαδοχική, και πολλαπλή. Ήξερες από πριν ότι ΟΛΑ μα ΟΛΑ όσα θα αντικρύσεις θα είναι θλιβερά και -κυρίως- άσχημα. Ακόμα και το μοναδικό ευχάριστο διάλειμμα (η πρόσκαιρη επανένωση της οικογένειας του ήρωα) σ'αυτά τα 147 λεπτά απελπίσίας, ήταν 'πασπαλισμένο' με μύξες και μισοτελειωμένα παγωτά στο τραπέζι μιας κλειστοφοβικής κουζίνας. Η οποία κουζίνα είχε παράθυρο με θέα, που όμως ο σκηνοθέτης απέφυγε σκόπιμα να προβάλλει.

Ο κεντρικός ήρωας, ο Uxball, δεν αφήνεται στη μοίρα του. Δεν "περιμένει υπομονετικά να πεθάνει". Παλεύει να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα όσο μπορεί, πριν πει αντίο στο μάταιο κόσμο, έχοντας επίγνωση του ότι -ουσιαστικά- είναι κατακάθι της κοινωνίας. Παλεύει όμως με τα ίδια μέσα με τα οποία επιβίωνε εις βάρος των άλλων τόσο καιρό. Γι αυτό και η μοίρα -η κατά τον Iñárritu μοίρα που είναι πάντοτε κακή- του γυρίζει μπούμερανγκ όλα τα καλά που προσπαθεί να κάνει. Κάθε πράξη "συγχώρεσης" του UXball που τελικά καταλήγει σε τραγωδία, είναι κι ένα σκουλήκι που τον αποσυνθέτει προτού πεθάνει. Για μένα αυτό σημαίνουν όλα τα δεινά της ταινίας. Ότι ο Uxball έχει αρχίσει να αποσυντίθεται πριν πεθάνει. Κι όταν είσαι ήδη 'διαβρωμένος' δεν είναι και δύσκολο να σαπίσεις πριν την ώρα σου. Λίγο πολύ όμως, σ'αυτό το σιχαμερό (αλλά συγκλονιστικό) γαϊτανάκι του Biutiful, όλοι διεφθαρμένοι είναι. Ο αδερφός του Uxball, η γυναίκα του, ο Εκέμε, ο αστυνομικός που λαδωνόταν, οι Κινέζοι εκμεταλλευτές... Όλοι. Ακόμα και η Ίνγκε, το μοναδικό άτομο απ'τους ενήλικες της ιστορίας που φάνταζε έντιμο, άφησε τη σκέψη της να 'δηλητιριαστεί' απ'το χρήμα. Οι μόνοι αθώοι, όπως σε κάθε ιστορία -και στην πραγματική ζωή βέβαια- είναι τα παιδιά. Αλλά ο Iñárritu δεν τα αφήνει ούτε αυτά να δώσουν κάποιο αισιόδοξο μήνυμα. Τους κληροδοτεί -μέσω των γονιών τους- δυστυχία για να μπορέσουν κι αυτά μεγαλώνοντας να κληροδοτήσουν ακόμη περισσότερη δυστυχία στα δικά τους παιδιά...

Ο Τσόμσκι είπε πως "αν υποθέσεις ότι δεν υπάρχει ελπίδα, τότε εξασφαλίζεις ότι δεν υπάρχει ελπίδα". Ο Iñárritu το πάει -πάντα- λίγο παραπέρα. Υποθέτει ότι δεν υπάρχει ελπίδα και προσπαθεί να το αποδείξει σε κάθε του ταινία, σα να είναι μαθηματικό θεώρημα. Αν ο θεατής είναι απαισιόδοξος, το θεώρημα αποδεικνύεται. Αν είναι αισιόδοξος, τότε θα ψάξει να βρεί την ελπίδα ακόμα και στο πιο μικρό πράγμα.

Υπάρχουν όμως κι οι θεατές που θα πουν πως το ότι δεν υπάρχει ελπίδα είναι αξίωμα. Δεν αποδεικνύεται. Είναι αυτοί οι θεατές με το βάρος στο στήθος...